-
1 indignité nationale
-
2 indignité
ɛ̃diɲite1) ( caractère) despicableness2) ( action) despicable act, disgraceful act* * *ɛ̃diɲite nf1) (= caractère) unworthiness no pl2) (= acte) shameful act* * *indignité nf1 ( caractère) despicableness;2 ( action) despicable act, disgraceful act.indignité nationale national unworthiness (sentence passed on French collaborators involving the loss of civil liberties); indignité successorale Jur exclusion of an heir from the succession.[ɛ̃diɲite] nom féminin2. [acte] shameful ou disgraceful act3. DROIT4. HISTOIRE -
3 гражданство
сущ.citizenship; nationalityвыходить из (отказываться от) гражданства — to abandon (renounce, secede from) citizenship
лишать гражданства (права гражданства —) to denaturalize; deprive of citizenship; terminate (withdraw) citizenship
предоставлять право гражданства — to grant citizenship; naturalize
выход из (отказ от) гражданства — abandonment (renunciation) of citizenship; secession from citizenship
лишение гражданства — denaturalization; deprivation (revocation, termination, withdrawal) of citizenship
- двойное гражданствопредоставление права гражданства — granting citizenship; naturalization
-
4 гражданство
сущ.citizenship;nationality- двойное гражданство
- изменить гражданство
- утрачивать гражданствобыть лишённым \гражданствоа — to be deprived of one’s citizenship
восстанавливать в \гражданствое — to restore one’s citizenship
восстановление в \гражданствое — restoration of citizenship
выбор \гражданствоа — option of citizenship
выход из (отказ от) \гражданствоа — abandonment (renunciation) of citizenship; secession from citizenship
выходить из (отказываться от) \гражданствоа — to abandon (renounce, secede from) citizenship
лицо без \гражданствоа — stateless person
лишать \гражданствоа (права \гражданствоа) — to denaturalize; deprive of citizenship; terminate (withdraw) citizenship
лишение \гражданствоа — denaturalization; deprivation (termination, withdrawal) of citizenship
получать права \гражданствоа — to be admitted to (be granted) citizenship
права \гражданствоа — civic rights
предоставление права \гражданствоа — granting citizenship; naturalization
предоставлять право \гражданствоа — to grant citizenship; naturalize
приобретение \гражданствоа — acquisition of citizenship
утрата \гражданствоа — loss of citizenship
-
5 caput
caput itis, n [CAP-], the head: Capillus circum caput Reiectus, T.: caput obnubito, L.: capitis nives, H.: capite operto: aperire: velare, L.: abscindere cervicibus: capite demisso: attollere, O.: extollere, to become bold: breve (equi), H.: coronatum (bovis), Tb.: per caput pedesque ire, heels over head, Ct.: dux cum exercitu supra caput est, i. e. is ready to fall upon us, S.: capita conferre, to lay heads together, i. e. to confer in secret, L.: caput aut collum petere, strike at the vital parts: haec alias inter caput extulit urbes, towers, i. e. excels, V.: aliena negotia Per caput saliunt, run through the head, i. e. the mind, H.: capitis labor, mental exertion, H. — Meton., the head, top, summit, point, end, extremity: iocur sine capite (of a sacrifice), L.: in extis, O.: tignorum, Cs.: cornu duxit, donec curvata coirent capita, the ends, V. — The origin, source, spring, head (of a river), L.: caput unde erumpit Enipeus, V.: celsis caput urbibus exit, my source springs among great cities, V.—The mouth, embouchure (rare): multis capitibus in Oceanum influit, Cs.—Of plants: diducere terram ad capita, the roots, V.: papavera demisere caput, the heads, V.: capitum iugatio, branches (of the vine). — Of mountains, the summit: capita aspera montis, V. — Of persons, a head, person: ridiculum caput! T.: carum, V.: duo haec capita taeterrima: ignota, L.: di capiti ipsius reservent, for himself, V.: capiti cane talia Dardanio rebusque tuis, i. e. for Aeneas and yourself, V.: Perfidum, H.: de sacrando cum bonis capite alcuius, L.: ut caput Iovi sacraretur, L.—With numerals: capitum Helvetiorum milia CCLXIII, souls, Cs.: nullum caput Proserpina fugit, H.: in capita, to each person, L.; cf. sus Triginta capitum fetūs enixa, V.—Fig., life, physical life: Capitis periculum adire, to risk life, T.: caput obiectare periclis, V.: capitis poena, capital punishment, Cs.: certamen capitis et famae: ut capite dimices tuo, L.: caput offerre pro patriā: patrium tibi crede caput (i. e. patris vitam), O.: accusatus capitis absolvitur, of a capital crime, N.: Sthenium capite damnare.—Civil life, personality, civil rights, liberty and citizenship: capitis causae, involving citizenship: iudicium capitis: capitis deminutio, loss of civil rights, Cs.—Poet.: capitis minor, H.—Of persons, a leader, chief, guide: concitandorum Graecorum: capita nominis Latini, heads, chiefs, L.: ut se Suevorum caput credant, chief tribe, Ta.: capita coniurationis securi percussi, L.: illic est huic rei caput, author, contriver, T.: ab illo fonte et capite Socrate: corpori valido caput deerat, leader, L.: ipsum Expugnare caput, the great man himself, H. —A head, chief, capital: Thebae totius Graeciae, first city, N.: Roma, orbis terrarum, L.: castellum eius regionis, principal place, L.: Romam caput Latio esse, L.: ius nigrum, cenae caput, principal dish: fundus, vestrae pecuniae, chief source of income: caput esse artis, decere, the note, characteristic: ad consilium de re p. dandum caput est nosse rem p., first qualification: caput litterarum cum alquo, reason for corresponding: Epicuri, chief dogma: caput belli et summa, V.—In writings, a division, paragraph, chapter: legis: caput Annianum de hereditatibus, passage in the will of A.— Of money, the principal sum, capital, stock: quibus ille de capite dempsisset, reduced their debts: de capite deducite alqd, L.: Quinas hic capiti mercedes exsecet, extort sixty per centum, H.* * *head; person; life; leader; top; source/mouth (river); capital (punishment); heading; chapter, principal division -
6 capitale
căpĭtālis, e, adj. [caput].I.Relating to or belonging to the head. In this signif. extant only in the subst. capital, a headdress of priests, Varr. L. L. 5, § 130 Müll.; but, capital linteum quoddam, quo in sacrificiis utebantur, Paul. ex Fest. p. 48 ib. —II.Transf.A.Relating to life, by which life is endangered, capital:2.periculum,
peril of life, Plaut. Trin. 4, 3, 81; id. Rud. 2, 3, 19:caedis,
id. Most. 2, 2, 44:morbus,
endangering life, dangerous, Gell. 16, 13, 5.—Esp. freq. as jurid. t. t. of those crimes which are punishable by death or by the loss of civil rights, capital, v. Dig. 21, 1, 23, § 2; 48, 1, 2:(α).accusare aliquem rei capitalis,
of a capital crime, Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68:qui in vinculis essent damnati rei capitalis,
id. Sen. 12, 42:cui rei capitalis dies dicta sit,
Liv. 3, 13, 4:reus rerum capitalium,
Cic. Verr. 2, 2, 39, § 95:manifesti rerum capitalium,
Sall. C. 52 fin.:rerum capitalium condemnati,
id. ib. 36, 2:damnati,
Tac. A. 1, 21 fin.:in rerum capitalium quaestionibus,
Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68:crimen,
id. ib. 2, 5, 9, § 23; Tac. A. 3, 60: facinora, Cic. poët. N. D. 1, 6, 13; cf.flagitia,
Ter. Ad. 4, 7, 5:maleficia,
Dig. 48, 8, 18 pr.:judex rei capitalis,
Quint. 7, 3, 33; Curt. 6, 8, 25; Cic. Dom. 30, 78:capitalium rerum vindices,
Sall. C. 55 al.:fraudem admittere,
Cic. Rab. Perd. 9, 26:causae,
Quint. 8, 3, 14:judicia,
id. 4, 1, 57:noxa,
Liv. 3, 55, 5:poenā afficere aliquem,
Suet. Caes. 48:condemnare,
id. Dom. 14:animadversione punire,
id. Aug. 24:supplicio incesta coërcere,
id. Dom. 8:capitale nullum exemplum vindictae,
Plin. 29, 1, 8, § 18:supplicium,
Curt. 3, 2, 17:capitalis locus ubl si quid violatum. est, caput violatoris expiatur,
Fest. p. 50:judicium trium virorum capitalium,
who had charge of the prisons and of executions, Cic. Or. 46, 156; Liv. 39, 14, 10; 25, 1, 10; cf. id. 32, 26, 17; and the joke of Cic. Fam. 7, 13, 2.—Also subst.: căpĭtal (postAug. sometimes căpĭtāle, as also in poorer MSS. of earlier authors), plur. capitalia, a death ( real or civil), banishment, etc., in consequence of crime:capital = facinus quod capitis poenā luitur,
Fest. p. 37: capital kephalikê timôria, Vet. Gloss.Capital facere, Plaut. Men. 1, 1, 16; id. Merc. 3, 4, 26: scimus capital esse irascier, Lucil. ap. Non. p. 38, 17:(β).quique non paruerit capital esto,
Cic. Leg. 2, 8, 21; id. Inv. 2, 31, 96:praesidio decedere apud Romanos capital esse,
Liv. 24, 37, 9 Gronov.; Mel. 1, 9, 7 Tzschuck; Curt. 8, 4, 17; 8, 9, 34; Quint. 9, 2, 67:degredi viā capital leges fecere,
Plin. 12, 14, 32, § 63; 10, 23, 31, § 62; Just. 2, 7, 8; Suet. Calig. 24 Oud. and Wolf; Sil. 13, 155; cf. Front. 4, 6, 3 Oud.—Capitale:(γ).capitale est obicere anteacta,
Quint. 9, 2, 67; Tac. Agr. 2.—Plur.:b.capitalia: capitalia vindicanto,
Cic. Leg. 3, 3, 6:capitalia ausi plerique,
Liv. 26, 40, 17; Suet. Tib. 58.—Trop.:B.inimicus,
a mortal enemy, Plaut. Poen. 4, 2, 57:hostis,
a deadly enemy, Cic. Cat. 2, 2, 3:adversarius,
id. Fin. 4, 12, 31:odium,
id. Lael. 1, 2:ira,
Hor. S. 1, 7, 13:inimicitiae,
Dig. 17, 1, 23, § 25:minae, Cod. 2, 20, 7: oratio,
very pernicious, dangerous, Cic. Off. 2, 21, 73:capitalis et pestifer Antonii reditus,
id. Phil. 4, 1, 3:totius autem injustitiae nulla capitalior quam eorum, etc.,
id. Off. 1, 13, 41:nulla capitalior pestis quam, etc.,
id. Sen. 12, 39.—That is at the head, chief, first in something, pre-eminent, distinguished (rare): capitale vocamus Ingenium sollers (as we often use capital), Ov. F. 3, 839:2.Siculus ille (sc. Philistus) capitalis, creber, acutus, etc.,
a writer of the first rank, Cic. Q. Fr. 2, 11 (13), 4: jocus, a capital joke, Treb. XXX. Tyrann. 10. — Comp.:hoc autem erat capitalior, quod, etc.,
more important, Cic. Verr. 2, 2, 70, § 170.—Hence, adv.: căpĭtālĭter, mortally, capitally:lacessere,
Plin. Ep. 1, 5, 4:odisse,
mortally, Amm. 21, 16, 11.—Esp.,As judicial t. t., of punishments, capitally, so as to affect life or citizenship, Cod. Th. 3, 14, 1; Veg. Mil. 2, 22. -
7 capitalis
căpĭtālis, e, adj. [caput].I.Relating to or belonging to the head. In this signif. extant only in the subst. capital, a headdress of priests, Varr. L. L. 5, § 130 Müll.; but, capital linteum quoddam, quo in sacrificiis utebantur, Paul. ex Fest. p. 48 ib. —II.Transf.A.Relating to life, by which life is endangered, capital:2.periculum,
peril of life, Plaut. Trin. 4, 3, 81; id. Rud. 2, 3, 19:caedis,
id. Most. 2, 2, 44:morbus,
endangering life, dangerous, Gell. 16, 13, 5.—Esp. freq. as jurid. t. t. of those crimes which are punishable by death or by the loss of civil rights, capital, v. Dig. 21, 1, 23, § 2; 48, 1, 2:(α).accusare aliquem rei capitalis,
of a capital crime, Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68:qui in vinculis essent damnati rei capitalis,
id. Sen. 12, 42:cui rei capitalis dies dicta sit,
Liv. 3, 13, 4:reus rerum capitalium,
Cic. Verr. 2, 2, 39, § 95:manifesti rerum capitalium,
Sall. C. 52 fin.:rerum capitalium condemnati,
id. ib. 36, 2:damnati,
Tac. A. 1, 21 fin.:in rerum capitalium quaestionibus,
Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68:crimen,
id. ib. 2, 5, 9, § 23; Tac. A. 3, 60: facinora, Cic. poët. N. D. 1, 6, 13; cf.flagitia,
Ter. Ad. 4, 7, 5:maleficia,
Dig. 48, 8, 18 pr.:judex rei capitalis,
Quint. 7, 3, 33; Curt. 6, 8, 25; Cic. Dom. 30, 78:capitalium rerum vindices,
Sall. C. 55 al.:fraudem admittere,
Cic. Rab. Perd. 9, 26:causae,
Quint. 8, 3, 14:judicia,
id. 4, 1, 57:noxa,
Liv. 3, 55, 5:poenā afficere aliquem,
Suet. Caes. 48:condemnare,
id. Dom. 14:animadversione punire,
id. Aug. 24:supplicio incesta coërcere,
id. Dom. 8:capitale nullum exemplum vindictae,
Plin. 29, 1, 8, § 18:supplicium,
Curt. 3, 2, 17:capitalis locus ubl si quid violatum. est, caput violatoris expiatur,
Fest. p. 50:judicium trium virorum capitalium,
who had charge of the prisons and of executions, Cic. Or. 46, 156; Liv. 39, 14, 10; 25, 1, 10; cf. id. 32, 26, 17; and the joke of Cic. Fam. 7, 13, 2.—Also subst.: căpĭtal (postAug. sometimes căpĭtāle, as also in poorer MSS. of earlier authors), plur. capitalia, a death ( real or civil), banishment, etc., in consequence of crime:capital = facinus quod capitis poenā luitur,
Fest. p. 37: capital kephalikê timôria, Vet. Gloss.Capital facere, Plaut. Men. 1, 1, 16; id. Merc. 3, 4, 26: scimus capital esse irascier, Lucil. ap. Non. p. 38, 17:(β).quique non paruerit capital esto,
Cic. Leg. 2, 8, 21; id. Inv. 2, 31, 96:praesidio decedere apud Romanos capital esse,
Liv. 24, 37, 9 Gronov.; Mel. 1, 9, 7 Tzschuck; Curt. 8, 4, 17; 8, 9, 34; Quint. 9, 2, 67:degredi viā capital leges fecere,
Plin. 12, 14, 32, § 63; 10, 23, 31, § 62; Just. 2, 7, 8; Suet. Calig. 24 Oud. and Wolf; Sil. 13, 155; cf. Front. 4, 6, 3 Oud.—Capitale:(γ).capitale est obicere anteacta,
Quint. 9, 2, 67; Tac. Agr. 2.—Plur.:b.capitalia: capitalia vindicanto,
Cic. Leg. 3, 3, 6:capitalia ausi plerique,
Liv. 26, 40, 17; Suet. Tib. 58.—Trop.:B.inimicus,
a mortal enemy, Plaut. Poen. 4, 2, 57:hostis,
a deadly enemy, Cic. Cat. 2, 2, 3:adversarius,
id. Fin. 4, 12, 31:odium,
id. Lael. 1, 2:ira,
Hor. S. 1, 7, 13:inimicitiae,
Dig. 17, 1, 23, § 25:minae, Cod. 2, 20, 7: oratio,
very pernicious, dangerous, Cic. Off. 2, 21, 73:capitalis et pestifer Antonii reditus,
id. Phil. 4, 1, 3:totius autem injustitiae nulla capitalior quam eorum, etc.,
id. Off. 1, 13, 41:nulla capitalior pestis quam, etc.,
id. Sen. 12, 39.—That is at the head, chief, first in something, pre-eminent, distinguished (rare): capitale vocamus Ingenium sollers (as we often use capital), Ov. F. 3, 839:2.Siculus ille (sc. Philistus) capitalis, creber, acutus, etc.,
a writer of the first rank, Cic. Q. Fr. 2, 11 (13), 4: jocus, a capital joke, Treb. XXX. Tyrann. 10. — Comp.:hoc autem erat capitalior, quod, etc.,
more important, Cic. Verr. 2, 2, 70, § 170.—Hence, adv.: căpĭtālĭter, mortally, capitally:lacessere,
Plin. Ep. 1, 5, 4:odisse,
mortally, Amm. 21, 16, 11.—Esp.,As judicial t. t., of punishments, capitally, so as to affect life or citizenship, Cod. Th. 3, 14, 1; Veg. Mil. 2, 22. -
8 capitaliter
căpĭtālis, e, adj. [caput].I.Relating to or belonging to the head. In this signif. extant only in the subst. capital, a headdress of priests, Varr. L. L. 5, § 130 Müll.; but, capital linteum quoddam, quo in sacrificiis utebantur, Paul. ex Fest. p. 48 ib. —II.Transf.A.Relating to life, by which life is endangered, capital:2.periculum,
peril of life, Plaut. Trin. 4, 3, 81; id. Rud. 2, 3, 19:caedis,
id. Most. 2, 2, 44:morbus,
endangering life, dangerous, Gell. 16, 13, 5.—Esp. freq. as jurid. t. t. of those crimes which are punishable by death or by the loss of civil rights, capital, v. Dig. 21, 1, 23, § 2; 48, 1, 2:(α).accusare aliquem rei capitalis,
of a capital crime, Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68:qui in vinculis essent damnati rei capitalis,
id. Sen. 12, 42:cui rei capitalis dies dicta sit,
Liv. 3, 13, 4:reus rerum capitalium,
Cic. Verr. 2, 2, 39, § 95:manifesti rerum capitalium,
Sall. C. 52 fin.:rerum capitalium condemnati,
id. ib. 36, 2:damnati,
Tac. A. 1, 21 fin.:in rerum capitalium quaestionibus,
Cic. Verr. 2, 2, 28, § 68:crimen,
id. ib. 2, 5, 9, § 23; Tac. A. 3, 60: facinora, Cic. poët. N. D. 1, 6, 13; cf.flagitia,
Ter. Ad. 4, 7, 5:maleficia,
Dig. 48, 8, 18 pr.:judex rei capitalis,
Quint. 7, 3, 33; Curt. 6, 8, 25; Cic. Dom. 30, 78:capitalium rerum vindices,
Sall. C. 55 al.:fraudem admittere,
Cic. Rab. Perd. 9, 26:causae,
Quint. 8, 3, 14:judicia,
id. 4, 1, 57:noxa,
Liv. 3, 55, 5:poenā afficere aliquem,
Suet. Caes. 48:condemnare,
id. Dom. 14:animadversione punire,
id. Aug. 24:supplicio incesta coërcere,
id. Dom. 8:capitale nullum exemplum vindictae,
Plin. 29, 1, 8, § 18:supplicium,
Curt. 3, 2, 17:capitalis locus ubl si quid violatum. est, caput violatoris expiatur,
Fest. p. 50:judicium trium virorum capitalium,
who had charge of the prisons and of executions, Cic. Or. 46, 156; Liv. 39, 14, 10; 25, 1, 10; cf. id. 32, 26, 17; and the joke of Cic. Fam. 7, 13, 2.—Also subst.: căpĭtal (postAug. sometimes căpĭtāle, as also in poorer MSS. of earlier authors), plur. capitalia, a death ( real or civil), banishment, etc., in consequence of crime:capital = facinus quod capitis poenā luitur,
Fest. p. 37: capital kephalikê timôria, Vet. Gloss.Capital facere, Plaut. Men. 1, 1, 16; id. Merc. 3, 4, 26: scimus capital esse irascier, Lucil. ap. Non. p. 38, 17:(β).quique non paruerit capital esto,
Cic. Leg. 2, 8, 21; id. Inv. 2, 31, 96:praesidio decedere apud Romanos capital esse,
Liv. 24, 37, 9 Gronov.; Mel. 1, 9, 7 Tzschuck; Curt. 8, 4, 17; 8, 9, 34; Quint. 9, 2, 67:degredi viā capital leges fecere,
Plin. 12, 14, 32, § 63; 10, 23, 31, § 62; Just. 2, 7, 8; Suet. Calig. 24 Oud. and Wolf; Sil. 13, 155; cf. Front. 4, 6, 3 Oud.—Capitale:(γ).capitale est obicere anteacta,
Quint. 9, 2, 67; Tac. Agr. 2.—Plur.:b.capitalia: capitalia vindicanto,
Cic. Leg. 3, 3, 6:capitalia ausi plerique,
Liv. 26, 40, 17; Suet. Tib. 58.—Trop.:B.inimicus,
a mortal enemy, Plaut. Poen. 4, 2, 57:hostis,
a deadly enemy, Cic. Cat. 2, 2, 3:adversarius,
id. Fin. 4, 12, 31:odium,
id. Lael. 1, 2:ira,
Hor. S. 1, 7, 13:inimicitiae,
Dig. 17, 1, 23, § 25:minae, Cod. 2, 20, 7: oratio,
very pernicious, dangerous, Cic. Off. 2, 21, 73:capitalis et pestifer Antonii reditus,
id. Phil. 4, 1, 3:totius autem injustitiae nulla capitalior quam eorum, etc.,
id. Off. 1, 13, 41:nulla capitalior pestis quam, etc.,
id. Sen. 12, 39.—That is at the head, chief, first in something, pre-eminent, distinguished (rare): capitale vocamus Ingenium sollers (as we often use capital), Ov. F. 3, 839:2.Siculus ille (sc. Philistus) capitalis, creber, acutus, etc.,
a writer of the first rank, Cic. Q. Fr. 2, 11 (13), 4: jocus, a capital joke, Treb. XXX. Tyrann. 10. — Comp.:hoc autem erat capitalior, quod, etc.,
more important, Cic. Verr. 2, 2, 70, § 170.—Hence, adv.: căpĭtālĭter, mortally, capitally:lacessere,
Plin. Ep. 1, 5, 4:odisse,
mortally, Amm. 21, 16, 11.—Esp.,As judicial t. t., of punishments, capitally, so as to affect life or citizenship, Cod. Th. 3, 14, 1; Veg. Mil. 2, 22. -
9 право прав·о
юр.аннулировать права — to annul / to nullify rights
восстанавливать в правах — to rehabilitate (smb.)
давать право одному государству совершать действия на территории другого государства — to give to a state the right to perform certain acts on the territory of another state
дать (кому-л.) право — to give (smb.) a title
затрагивать (чьи-л.) права — to involve (smb.'s) rights
злоупотреблять (своими) правами — to abuse the rights
иметь право — to have / to possess the right (to), to be entitled (to), to be eligible (for); to be vested with the right
иметь право исповедовать любую религию или не исповедовать никакой — to have the right to profess or not to profess any religion
иметь право стать членом (какой-л. организации) — to be eligible for membership
лишиться / утрачивать права — to forfeit
наносить ущерб (чьим-л.) правам — to prejudice (smb.'s) rights
не иметь права вмешиваться в обсуждение (какого-л.) вопроса — to have no say in the matter, not to be entitled to the discussion
обладать правами — to enjoy / to have rights
обрести право — to qualify (for)
оговаривать право в отношении (чего-л.) — to reserve the right with regard (to smth.)
ограничивать права — to curtail / to restrict (smb.'s) rights
оспаривать право — to dispute / to contest a right
оставить (за собой) право сделать (что-л.) — to reserve the right to do (smth.)
осуществлять (свои) права — to exercise (one's) rights
отказать (кому-л.) в праве — to deny (smb.) the right
отказаться от (своего) права — to renounce / to resign / to abandon / to surrender (one's) right (to)
отказаться от права выступить — to forgo / to waive one's right to speak
отстаивать (свои) права — to assert / to stand upon (one's) rights
подтвердить права (жителей) — to underpin the rights (of inhabitants)
пользоваться правами — to exercise / to enjoy one's rights поступаться (своим) правом to waive (one's) right
посягать на (чьи-л.) права — to invade (smb's) rights, to infringe on / upon (smb.'s) rights
предоставлять права — to confer rights (upon), to grant / to accord / to give rights (to), to entitle, to enable, to empower
предоставлять (кому-л.) право сделать что-л. (преим. о законодательстве) — to enable (smb.) to do smth.
присваивать (себе) право — to arrogate (to oneself) a right
расширять права — to broaden / to expand the rights
реализовать (своё) право — to exercise (one's) right
сохранять (за собой) право сделать что-л. — to reserve the right (to do smth.)
требовать причитающегося по праву — to claim a / one's right
уважать права и законные интересы (других) лиц — to respect the rights and lawful interests of (other) persons
уравнивать в право ах — to give / to grand equal rights (to smb.), to equalize (smb.) in rights
урезать права — to curtail (smb.'s) rights
ущемлять права — to derogate from (smb.'s) right
ущемлять законные права и интересы — to infringe (on) ligitimate rights and interests
"бумажное право" (право, существующее на бумаге) — paper title
естественное право — natural law / right
законное право — legitimate right, valid title
борьба за законные права — struggle for (one's) legitimate rights
избирательное право — vote, electoral right, suffrage, elective franchise, electorship
всеобщее, равное и прямое избирательное право при тайном голосовании — universal, equal and direct suffrage by secret ballot
лишённый избирательного права — voteless, nonvoter
избирательное право для женщин — female / women's suffrage
лишение избирательных прав — deprivation of electoral rights, disenfranchisement
имеющий право быть избранным — electable, eligible
имеющий право выбирать — elective, eligible
имеющий право выдвижения собственной кандидатуры или избрания самого себя (на какой-л. пост, в члены организации) — self-elective
имущественные права — property rights, vested interests
исключительное право — exclusive / sole / prerogative right, monopoly, prerogative, absolute title
исключительное право на учреждение предприятия / фирмы — exclusive right of establishment
монопольное право — exclusive / monopoly / sole right
неотъемлемое право — inalienable / inherent / undeniable right
облекающий правом (преим. о законе) — enabling
общее / совместное право — right of common
основные права — basic / fundamental rights
особое право, предоставленное правительством или монархом — franchise
лишать политических прав — to denude / to deprive (smb.) of political rights
преимущественное право — preference, priority / underlying, preferential right, right of priority
признанные права — acquired / vested rights
на равных правах — enjoying / exercising equal rights
предоставить специальные права — to confer (on smb.) special rights
осуществлять (свои) суверенные права — to exercise (one's) sovereign rights
феодальное право ист. — feudal law
защита прав — defence / protection of rights
коллизия права (противоречие между нормами различных правовых систем по одному и тому же вопросу) — conflict of laws
лицо, имеющее право на обратный переход к нему имущества — reversioner
лица, ограниченные в праве передвижения — restrictees
лицо, отказавшееся от (каких-либо) прав в пользу другого лица — releasor
лицо, получившее право на возмещение ущерба — recoveror
нарушение / ущемление прав — infringement / violation of rights
отказ от прав — abandonment of rights, quitclaim
положение, принадлежащее по праву — rightful position
право ангарии, право воюющей стороны на захват — right of angary
право беспрепятственного / мирного прохода — right of innocent passage
право вето — right of veto, veto power, negative voice
право владения, пользования и распоряжения — right of possession, enjoyment and disposal
право выбирать (свой собственный) путь (развития) — right of nations to choose their own path / way (of development)
право выгрузки пассажиров, багажа, грузов и почты — right to discharge passengers, baggage, cargo and mail
право выезда / выхода — egress
право, выработанное судами — judge-made law
право, вытекающее из (факта) владения — title by possession
права, вытекающие из данного договора — rights under the treaty
право вышестоящего суда пересмотреть приговор или решение нижестоящего суда — appellate jurisdiction
право голоса / участия в выборах / голосовании — voting right, franchise one's right to vote
лишать права голоса — to exclude (smb.) from the poll, to deprive of the right to vote, to disfranchise
лишать выборщика права голоса — to disqualify an elector, to disfranchise
право государств на суверенитет над своими природными ресурсами — right of nations of sovereignty over their natural resources
равные права граждан всех рас и национальностей — equal rights of citizens of all races and nationalities
права заимствования / на получение кредита (в МВФ) — drawing rights (in IMF)
специальные права заимствования, СПЗ — special drawing rights, SDR
право заключать коллективные договоры — right to collective bargaining, right to conclude collective agreements
право законодательной инициативы — right of legislative initiative, power to initiate legislation
социально-экономические, политические и личные права и свободы — social, economic, political and personal rights and freedoms
право инспекции / осмотра — right of inspection
право мирного прохода через территориальные воды — freedom of inoffensive passage through the maritime belt
право на вмешательство / на интервенцию — right of intervention
право на возвращение (своих) природных ресурсов — right to reclaim (one's) natural resources
право на выход из состава участников (соглашения, договора и т.п.) — right of withdrawal
право на гражданство — right to citizenship / nationality
право на домовую церковь (для посла) / свободного отправления религиозного культа в особом помещении посольства или миссии — right of Chapel
право на жизнь, свободу и личную неприкосновенность — right to life, liberty and security of person
права на интеллектуальную и промышленную собственность — intellectual and industrial property rights
право на материальное обеспечение в старости в случае болезни и потери трудоспособности — right to material security in old age, sickness and disability
право на национализацию или передачу владения своим гражданам — right to nationalization or transfer of ownership to its nationals
право на ответ / на ответное слово — right of reply
используя право на ответ / в порядке осуществления права на ответ — in exercise of (one's) right of reply
отказаться от права на ответ — to waive (one's) right to reply
право на получение информации (журналистами) / право быть осведомлённым — right to know разг.
право на разработку минеральных ресурсов / полезных ископаемых — mineral rights
права на репатриацию иностранных капиталовложений / прибылей — repatriation right
право на самооборону — right of / to self-defence
право на свободу убеждений и свободное их выражение / свободу слова — right to freedom of opinion and expression
право на связь / на использование связи — right of communication
право на социальное обеспечение — right to social security / insurance
право на существование — right to exist, right of existence
иметь право на что-л. (в силу собственных заслуг, способностей, создавшегося положения) — in one's own right
право навигации / судоходства — navigation right
право народов на свободное и независимое развитие — right of nations to free and independent development
право наследования — right of succession / to inherit
право наций на самоопределение вплоть до государственного отделения — right of nations to self-determination up to and including separation
право обжаловать действия должностных лиц — the right to lodge a complaint against the actions of officials
право, основанное на давности (его использования) — prescriptive right
права, осуществляемые (по чьему-л.) полномочию — vicarious power / authority
права, относящиеся к предоставлению убежища — rights relating to asylum
право погрузки пассажиров, багажа, грузов и почты — right to pick up passengers, baggage, cargo and mail
право покидать любую страну, включая свою собственную, и возвращаться в свою страну — right to leave any country including one's own and to return to one's country
право по рождению / в силу происхождения — birthright
право посольства / представительства — right of legation
право, признанное судом справедливости — equities
право принимать и назначать дипломатических представителей — right of reception and mission of diplomatic envoys
право принимать пассажиров, направляющихся на территорию (какого-л.) государства — privilege to take on passengers for the territory of a state
право проезда / прохода — right of passage
право рыболовства — right of fishery / fishing
право свободно выбирать (себе) местожительство — right to freedom of residence
право свободного доступа (к чему-л.) — freedom of access (to smth.)
право собственности — title, property right, right of ownership
права собственности или квазисобственности — proprietary or quasi-proprietary rights
неоспоримое право собственности — marketable / merchantable / good title
право собственности, приобретённое завладением — title by occupancy
право ссылаться на основание недействительности договора — right to invoke a ground for invalidating a treaty
право ссылаться на основание прекращения договора — right to invoke a ground for terminating a treaty
право ссылаться на основание приостановления действия договора — right to invoke a ground for suspending the operation of a treaty
право транзита / транзитного прохода — right of transit
право убежища — right of asylum, rights of sanctuary, sanctuary rights
права человека — human rights, rights of mankind
защита прав человека — defence / protection of human rights
нарушение прав человека — repsession / supression / violation of human rights
право (на осуществление) юрисдикции — right of jurisdiction
утрата права на... — loss of a right to...
2) мн. (свидетельство) licence3) (совокупность законов и постановлений) law, ruleвнутригосударственное право — national law, municipal jurisprudence
государственное право — state / political / public / constitutional law
нарушения государственных или общественных прав и интересов — public wrongs
применяемое в вооружённых конфликтах гуманитарное право — humanitarian rules relating to armed conflicts
договорное право — law of treaties, contract law
дополнительное, субсидиарное право — appendant
каноническое право — canon law, the Canon
космическое право — outer space / cosmic law
крепостное право ист. — serfdom
кулачное право, право сильного — fist law
международное право — international law, law of nations
игнорировать общепризнанные нормы международного права — to disregard generally recognized norms of international law
несовместимость с нормами международного права — incompatibility with the norms / rules of international law
морское право — law of the sea, maritime / naval law
морское призовое право — maritime / naval prize
общее / обычное право — common / customary / consuetudinary law
прецедентное право — law of precedent, case law
торговое право — merchant / commercial law, law-merchant
уголовное право — criminal / penal law
нарушение / несоблюдение норм права — contempt of the law
-
10 capud
căpŭt ( kăp-căpud), ĭtis ( abl. sing. regularly capite:I.capiti,
Cat. 68, 124; cf. Tib. 1, 1, 72 Huschk., where the MSS., as well as Caes. German. Arat. 213, vary between the two forms), n. [kindr. with Sanscr. kap-āla; Gr. keph-alê; Goth. haubith; Germ. Haupt].The head, of men and animals:b.oscitat in campis caput a cervice revolsum,
Enn. Ann. 462 Vahl.: i lictor, conliga manus, caput obnubito, form. ap. Cic. Rab. Perd. 4, 13; cf. Liv. 1, 26, 6:tun' capite cano amas, homo nequissume?
Plaut. Merc. 2, 2, 34; so,cano capite,
id. As. 5, 2, 84; id. Cas. 3, 1, 4; Tib. 1, 1, 72; Pers. 1, 83 al.; cf. Tib. 1, 10, 43, and:capitis nives,
Hor. C. 4, 13, 12, and Quint. 8, 6, 17 Spald.:raso capite calvus,
Plaut. Am. 1, 1, 306:irraso,
id. Rud. 5, 2, 16:intonsum,
Quint. 12, 10, 47:amputare alicui,
Suet. Galb. 20; Vulg. 1 Par. 10, 9:capite operto,
Cic. Sen. 10, 34, 34:obvoluto,
id. Phil. 2, 31, 77 Klotz:caput aperire,
id. ib.:abscindere cervicibus,
id. ib. 11, 2, 5:demittere,
Caes. B. G. 1, 32; Cat. 87, 8; Verg. A. 9, 437: attollere. Ov. M. 5, 503:extollere,
to become bold, Cic. Planc. 13, 33: efferre, to raise one ' s head, to be eminent, Verg. E. 1, 25 al.—Of animals, Tib. 2, 1, 8; Hor. S. 1, 2, 89; 2, 3, 200; id. Ep. 1, 1, 76 al.—Prov.: supra caput esse, to be over one ' s head, i. e. to be at one ' s very doors, to threaten in consequence of nearness ( = imminere, impendere), Sall. C. 52, 24; Liv. 3, 17, 2; Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6; Tac. H. 4, 69; cf. Kritz ad Sall. l. l.: capita conferre (like our phrase to put heads together, i. e to confer together in secret), Liv. 2, 45, 7:c.ire praecipitem in lutum, per caputque pedesque,
over head and ears, Cat. 17, 9:nec caput nec pedes,
neither beginning nor end, good for nothing, Cic. Fam. 7, 31, 2; cf. Cato ap. Liv. Epit. lib. 50; Plaut. As. 3, 3, 139 sq.—Capita aut navia (al. navim), heads or tails, a play of the Roman youth in which a piece of money is thrown up, to see whether the figure-side (the head of Janus) or the reverse - side (a ship) will fall uppermost, Macr. S. 1, 7; Aur. Vict. Orig. 3; cf. Ov. F. 1, 239; Paul. Nol. Poëm. 38, 73.—d.Poet., the head, as the seat of the understanding:e.aliena negotia Per caput saliunt,
run through the head, Hor. S. 2, 6, 34; so id. ib. 2, 3, 132; id. A. P. 300.—Ad Capita bubula, a place in Rome in the tenth region, where Augustus was born, Suet. Aug. 5.—2.Transf., of inanimate things.a.In gen., the head, top, summit, point, end, extremity (beginning or end):b.ulpici,
Cato, R. R. 71:allii,
Col. 6, 34, 1:porri,
id. 11, 3, 17:papaveris,
Liv. 1, 54, 6; Verg. A. 9, 437:bulborum,
Plin. 19, 5, 30, § 94:caulis,
id. 19, 8, 41, § 140 al.:jecoris (or jecinoris, jocinoris),
Cic. Div. 2, 13, 32; Liv. 8, 9, 1; cf. id. 27, 26, 14; 41, 14, 7; cf. Paul. ex Fest. p. 244 Müll.:extorum,
Ov. M. 15, 795; Luc. 1, 627; Plin. 11, 37, 73, § 189: pontis, tēte de pont, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 4; cf. Front. Arat. 2, 13, 5:tignorum,
Caes. B. C. 2, 9:columnae,
Plin. 34, 3, 7, § 13:molis,
the highest point of the mole, Curt. 4, 2, 23:xysti,
Plin. Ep. 2, 17, 20:porticus,
id. ib. 5, 6, 19 al.—Esp., of rivers,(α).The origin, source, spring ( head):(β).caput aquae illud est, unde aqua nascitur,
Dig. 43, 20, 1, § 8; so Lucr. 5, 270; 6, 636; 6, 729; Tib. 1, 7, 24; Hor. C. 1, 1, 22; id. S. 1, 10, 37; Verg. G. 4, 319; 4, 368; Ov. M. 2, 255; Hirt. B. G. 8, 41; Liv. 1, 51, 9; 2, 38, 1; 37, 18, 6:fontium,
Vitr. 8, 1; Mel. 3, 2, 8; Plin. Ep. 8, 8, 5; 10, 91, 1 al.—(more rare) The mouth, embouchure, Caes. B. G. 4, 10; Liv. 33, 41, 7; Luc. 2, 52; 3, 202.—c.Also of plants, sometimes the root, Cato, R. R. 36; 43; 51:d.vitis,
id. ib. 33, 1; 95, 2; Plin. 17, 22, 35, § 195; Verg. G. 2, 355.—Also, in reference to the vine, vine branches, Col. 3, 10, 1; Cic. Sen. 15, 53.— Poet., also the summit, top of trees, Enn. ap. Gell. 13, 20, and ap. Non. 195, 24; Ov. M. 1, 567; Poët. ap. Quint. 9, 4, 90; Claud. Rapt. Pros. 3, 370. —e.Of mountains, rocks, Verg. A. 4, 249; 6, 360.—f.Of a boil that swells out, Cels. 8, 9;II.hence, facere,
to come to a head, Plin. 22, 25, 76, § 159; 26, 12, 77, § 125; cf.: capita deorum appellabantur fasciculi facti ex verbenis, Paul. ex Fest. p. 64 Müll.—Per meton. (pars pro toto), a man, person, or animal (very freq. in prose and poetry; cf. kara, kephalê,, in the same signif.;III.v. Liddell and Scott and Robinson): pro capite tuo quantum dedit,
Plaut. Most. 1, 3, 54; id. Pers. 1, 1, 37:hoc conruptum'st caput,
id. Ep. 1, 1, 85:siquidem hoc vivet caput, i. e. ego,
id. Ps. 2, 4, 33; so id. Stich. 5, 5, 10; cf. id. Capt. 5, 1, 25:ridiculum caput!
Ter. And. 2, 2, 34:festivum,
id. Ad. 2, 3, 8:lepidum,
id. ib. 5, 9, 9:carum,
Verg. A. 4, 354; Hor. C. 1, 24, 2:liberum,
Cic. Verr. 2, 2, 32, § 79:vilia,
Liv. 25, 6, 9:viliora,
id. 9, 26, 22:vilissima,
id. 24, 5, 13:ignota,
id. 3, 7, 7; cf. id. 2, 5, 6:liberorum servorumque,
id. 29, 29, 3 al. —In imprecations:istic capiti dicito,
Plaut. Rud. 3, 6, 47; cf.:vae capiti tuo,
id. Most. 4, 3, 10; so id. Poen. 3, 3, 32; Ter. Phorm. 3, 2, 6; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 4; Tib. 1, 2, 12; Verg. A. 8, 484; 11, 399 al.—With numerals:capitum Helvetiorum milia CCLXIII.,
souls, Caes. B. G. 1, 29; 4, 15:quot capitum vivunt, totidem studiorum Milia,
Hor. S. 2, 1, 27; id. Ep. 2, 2, 189; cf. id. C. 1, 28, 20 al.; so, in capita, in distribution, to or for each person (cf. in Heb. also, for each head, poll, = for each individual, v. Robinson in h. v.), Liv. 2, 33, 11; 32, 17, 2; 34, 50, 6 al. (cf.:in singulos,
id. 42, 4, 5).—Of. the poll-tax:exactio capitum,
Cic. Fam. 3, 8, 5; so,capite censi, v. censeo.—Of animals,
Verg. A. 3, 391; Col. 6, 5, 4 fin.; 8, 5, 4; 8, 5, 7; 8, 11, 13; Veg. Vet. 1, 18.—Trop.1.Life, and specif.,a.Physical life:b.carum,
Plaut. Capt. 2, 1, 33 sq.; 5, 1, 26:si capitis res siet,
if it is a matter of life and death, id. Trin. 4, 2, 120: capitis periculum adire, to risk one ' s life, Ter. And. 4, 1, 53; id. Hec. 3, 1, 54; cf. id. Phorm. 3, 2, 6 Runnk.:capitis poena,
capital punishment, Caes. B. G. 7, 71:pactum pro capite pretium,
Cic. Off. 3, 29, 107:cum altero certamen honoris et dignitatis est, cum altero capitis et famae,
id. ib. 1, 12, 38:cum dimicatione capitis,
id. Prov. Cons. 9, 23; cf.:suo capite decernere,
id. Att. 10, 9, 2; so Liv. 2, 12, 10; Cic. Fin. 5, 22, 64; Liv. 9, 5, 5:caput offerre pro patriā,
Cic. Sull. 30, 84:patrium tibi crede caput, i. e. patris vitam et salutem,
Ov. M. 8, 94; so,capitis accusare,
to accuse of a capital crime, Nep. Paus. 2 fin.:absolvere,
id. Milt. 7, 6:damnare,
id. Alcib. 4, 5; id. Eum. 5, 1:tergo ac capite puniri,
Liv. 3, 55, 14:caput Jovi sacrum,
id. 3, 55, 7:sacratum,
id. 10, 38, 3 al.; cf. Ov. M. 9, 296.—Civil or political life, acc. to the Roman idea, including the rights of liberty, citizenship, [p. 290] and family (libertatis, civitatis, familiae): its loss or deprivation was called deminutio or minutio capitis, acc. to the foll. jurid. distinction: capitis deminutionis tria genera sunt: maxima, media, minima; tria enim sunt, quae habemus: libertatem, civitatem, familiam. Igitur cum omnia haec amittimus (as by servitude or condemnation to death), maximam esse capitis deminutionem; cum vero amittimus civitatem (as in the interdictio aquae et ignis) libertatem retinemus, mediam esse capitis deminutionem;2. (α).cum et libertas et civitas retinetur, familia tantum mutatur (as by adoption, or, in the case of women, by marriage) minimam esse capitis deminutionem constat,
Dig. 4, 5, 11; cf. Just. Inst. 1, 16, 4; Cic. de Or. 1, 40, 181; 1, 54, 231; id. Tusc. 1, 29, 71; Liv. 3, 55, 14; 22, 60, 15:capitis minor,
Hor. C. 3, 5, 42:servus manumissus capite non minuitur, quia nulnum caput habuit,
Dig. 4, 5, 3, § 1.—Of the deminutio media, Cic. Brut. 36, 136; id. Verr. 2, 2, 40, §§ 98 and 99; id. Quint. 2, 8 al.—Of the deminutio minima, Cic. Top. 4, 18; cf. Gai Inst. 1, 162.—With gen.:(β).scelerum,
an arrant knave, Plaut. Curc. 2, 1, 19; id. Bacch. 4, 7, 31; id. Mil. 2, 6, 14; id. Ps. 1, 5, 31; 4, 5, 3; id. Rud. 4, 4, 54:perjuri,
id. ib. 4, 4, 55:concitandorum Graecorum,
Cic. Fl. 18, 42:consilil,
Liv. 8, 31, 7:conjurationis,
id. 9, 26, 7:caput rei Romanae Camillus,
id. 6, 3, 1; cf.:caput rerum Masinissam fuisse,
id. 28, 35, 12; so id. 26, 40, 13:reipublicae,
Tac. A. 1, 13:nominis Latini,
heads, chiefs, Liv. 1, 52, 4:belli,
id. 45, 7, 3:Suevorum,
chieftribe, Tac. G. 39 fin. al.—The predicate in gen. masc.:capita conjurationis ejus virgis caesi ac securi percussi,
Liv. 10, 1, 3.—With esse and dat.:(γ).ego caput fui argento reperiundo,
Plaut. As. 3, 3, 138; cf.:illic est huic rei caput,
author, contriver, Ter. And. 2, 6, 27; so id. Ad. 4, 2, 29 al.—Absol.:urgerent philosophorum greges, jam ab illo fonte et capite Socrate,
Cic. de Or. 1, 10, 42:corpori valido caput deerat,
guide, leader, Liv. 5, 46, 5:esse aliquod caput (i. e. regem) placebat,
id. 1, 17, 4; cf. id. 1, 23, 4; Hor. S. 2, 5, 74 al.—Of things, head, chief, capital, etc.;thus of cities: Thebas caput fuisse totius Graeciae,
head, first city, Nep. Epam. 10 fin.; so with gen., Liv. 9, 37, 12; 10, 37, 4 Weissenb. ad loc.; 23, 11, 11; 37, 18, 3 (with arx); cf.:pro capite atque arce Italiae, urbe Romanā,
Liv. 22, 32, 5; and with dat.:Romam caput Latio esse,
id. 8, 4, 5; and:brevi caput Italiae omni Capuam fore,
id. 23, 10, 2 Drak. N. cr. —Of other localities:castellum quod caput ejus regionis erat,
the head, principal place, Liv. 21, 33, 11.—Of other things:jus nigrum, quod cenae caput erat,
the principal dish, Cic. Tusc. 5, 34, 98; cf. id. Fin. 2, 8, 25:patrimonii publici,
id. Agr. 1, 7, 21; cf. id. ib. 2, 29, 80; Liv. 6, 14, 10: caput esse artis, decere, the main or principal point, Cic. de Or. 1, 29, 132:caput esse ad beate vivendum securitatem,
id. Lael. 13, 45: ad consilium de re publicā dandum caput est nosse rem publicam;ad dicendum vero probabiliter, nosse mores civitatis,
id. de Or. 2, 82, 337; 1, 19, 87:litterarum,
summary, purport, substance, id. Phil. 2, 31, 77:caput Epicuri,
the fundamental principle, dogma, id. Ac. 2, 32, 101; cf. Quint. 3, 11, 27: rerum, the chief or central point, head, Cic. Brut. 44, 164.—So in writings, a division, section, paragraph, chapter, etc.:a primo capite legis usque ad extremum,
Cic. Agr. 2, 6, 15; cf. id. ib. 2, 10, 26; id. Verr. 2, 1, 46, § 118 Ascon.; id. Fam. 3, 8, 4; Gell. 2, 15, 4 al.; Cic. de Or. 2, 55, 223; id. Fam. 7, 22 med.; Quint. 10, 7, 32:id quod caput est,
Cic. Att. 1, 17, 4; so id. Fam. 3, 7, 4.—Of money, the principal sum, the capital, stock (syn. sors;opp. usurae),
Cic. Verr. 2, 1, 4, § 11; 2, 3, 35, § 80 sq.; id. Att. 15, 26, 4; Liv. 6, 15, 10; 6, 35, 4; Hor. S. 1, 2, 14 al. -
11 caput
căpŭt ( kăp-căpud), ĭtis ( abl. sing. regularly capite:I.capiti,
Cat. 68, 124; cf. Tib. 1, 1, 72 Huschk., where the MSS., as well as Caes. German. Arat. 213, vary between the two forms), n. [kindr. with Sanscr. kap-āla; Gr. keph-alê; Goth. haubith; Germ. Haupt].The head, of men and animals:b.oscitat in campis caput a cervice revolsum,
Enn. Ann. 462 Vahl.: i lictor, conliga manus, caput obnubito, form. ap. Cic. Rab. Perd. 4, 13; cf. Liv. 1, 26, 6:tun' capite cano amas, homo nequissume?
Plaut. Merc. 2, 2, 34; so,cano capite,
id. As. 5, 2, 84; id. Cas. 3, 1, 4; Tib. 1, 1, 72; Pers. 1, 83 al.; cf. Tib. 1, 10, 43, and:capitis nives,
Hor. C. 4, 13, 12, and Quint. 8, 6, 17 Spald.:raso capite calvus,
Plaut. Am. 1, 1, 306:irraso,
id. Rud. 5, 2, 16:intonsum,
Quint. 12, 10, 47:amputare alicui,
Suet. Galb. 20; Vulg. 1 Par. 10, 9:capite operto,
Cic. Sen. 10, 34, 34:obvoluto,
id. Phil. 2, 31, 77 Klotz:caput aperire,
id. ib.:abscindere cervicibus,
id. ib. 11, 2, 5:demittere,
Caes. B. G. 1, 32; Cat. 87, 8; Verg. A. 9, 437: attollere. Ov. M. 5, 503:extollere,
to become bold, Cic. Planc. 13, 33: efferre, to raise one ' s head, to be eminent, Verg. E. 1, 25 al.—Of animals, Tib. 2, 1, 8; Hor. S. 1, 2, 89; 2, 3, 200; id. Ep. 1, 1, 76 al.—Prov.: supra caput esse, to be over one ' s head, i. e. to be at one ' s very doors, to threaten in consequence of nearness ( = imminere, impendere), Sall. C. 52, 24; Liv. 3, 17, 2; Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6; Tac. H. 4, 69; cf. Kritz ad Sall. l. l.: capita conferre (like our phrase to put heads together, i. e to confer together in secret), Liv. 2, 45, 7:c.ire praecipitem in lutum, per caputque pedesque,
over head and ears, Cat. 17, 9:nec caput nec pedes,
neither beginning nor end, good for nothing, Cic. Fam. 7, 31, 2; cf. Cato ap. Liv. Epit. lib. 50; Plaut. As. 3, 3, 139 sq.—Capita aut navia (al. navim), heads or tails, a play of the Roman youth in which a piece of money is thrown up, to see whether the figure-side (the head of Janus) or the reverse - side (a ship) will fall uppermost, Macr. S. 1, 7; Aur. Vict. Orig. 3; cf. Ov. F. 1, 239; Paul. Nol. Poëm. 38, 73.—d.Poet., the head, as the seat of the understanding:e.aliena negotia Per caput saliunt,
run through the head, Hor. S. 2, 6, 34; so id. ib. 2, 3, 132; id. A. P. 300.—Ad Capita bubula, a place in Rome in the tenth region, where Augustus was born, Suet. Aug. 5.—2.Transf., of inanimate things.a.In gen., the head, top, summit, point, end, extremity (beginning or end):b.ulpici,
Cato, R. R. 71:allii,
Col. 6, 34, 1:porri,
id. 11, 3, 17:papaveris,
Liv. 1, 54, 6; Verg. A. 9, 437:bulborum,
Plin. 19, 5, 30, § 94:caulis,
id. 19, 8, 41, § 140 al.:jecoris (or jecinoris, jocinoris),
Cic. Div. 2, 13, 32; Liv. 8, 9, 1; cf. id. 27, 26, 14; 41, 14, 7; cf. Paul. ex Fest. p. 244 Müll.:extorum,
Ov. M. 15, 795; Luc. 1, 627; Plin. 11, 37, 73, § 189: pontis, tēte de pont, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 4; cf. Front. Arat. 2, 13, 5:tignorum,
Caes. B. C. 2, 9:columnae,
Plin. 34, 3, 7, § 13:molis,
the highest point of the mole, Curt. 4, 2, 23:xysti,
Plin. Ep. 2, 17, 20:porticus,
id. ib. 5, 6, 19 al.—Esp., of rivers,(α).The origin, source, spring ( head):(β).caput aquae illud est, unde aqua nascitur,
Dig. 43, 20, 1, § 8; so Lucr. 5, 270; 6, 636; 6, 729; Tib. 1, 7, 24; Hor. C. 1, 1, 22; id. S. 1, 10, 37; Verg. G. 4, 319; 4, 368; Ov. M. 2, 255; Hirt. B. G. 8, 41; Liv. 1, 51, 9; 2, 38, 1; 37, 18, 6:fontium,
Vitr. 8, 1; Mel. 3, 2, 8; Plin. Ep. 8, 8, 5; 10, 91, 1 al.—(more rare) The mouth, embouchure, Caes. B. G. 4, 10; Liv. 33, 41, 7; Luc. 2, 52; 3, 202.—c.Also of plants, sometimes the root, Cato, R. R. 36; 43; 51:d.vitis,
id. ib. 33, 1; 95, 2; Plin. 17, 22, 35, § 195; Verg. G. 2, 355.—Also, in reference to the vine, vine branches, Col. 3, 10, 1; Cic. Sen. 15, 53.— Poet., also the summit, top of trees, Enn. ap. Gell. 13, 20, and ap. Non. 195, 24; Ov. M. 1, 567; Poët. ap. Quint. 9, 4, 90; Claud. Rapt. Pros. 3, 370. —e.Of mountains, rocks, Verg. A. 4, 249; 6, 360.—f.Of a boil that swells out, Cels. 8, 9;II.hence, facere,
to come to a head, Plin. 22, 25, 76, § 159; 26, 12, 77, § 125; cf.: capita deorum appellabantur fasciculi facti ex verbenis, Paul. ex Fest. p. 64 Müll.—Per meton. (pars pro toto), a man, person, or animal (very freq. in prose and poetry; cf. kara, kephalê,, in the same signif.;III.v. Liddell and Scott and Robinson): pro capite tuo quantum dedit,
Plaut. Most. 1, 3, 54; id. Pers. 1, 1, 37:hoc conruptum'st caput,
id. Ep. 1, 1, 85:siquidem hoc vivet caput, i. e. ego,
id. Ps. 2, 4, 33; so id. Stich. 5, 5, 10; cf. id. Capt. 5, 1, 25:ridiculum caput!
Ter. And. 2, 2, 34:festivum,
id. Ad. 2, 3, 8:lepidum,
id. ib. 5, 9, 9:carum,
Verg. A. 4, 354; Hor. C. 1, 24, 2:liberum,
Cic. Verr. 2, 2, 32, § 79:vilia,
Liv. 25, 6, 9:viliora,
id. 9, 26, 22:vilissima,
id. 24, 5, 13:ignota,
id. 3, 7, 7; cf. id. 2, 5, 6:liberorum servorumque,
id. 29, 29, 3 al. —In imprecations:istic capiti dicito,
Plaut. Rud. 3, 6, 47; cf.:vae capiti tuo,
id. Most. 4, 3, 10; so id. Poen. 3, 3, 32; Ter. Phorm. 3, 2, 6; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 4; Tib. 1, 2, 12; Verg. A. 8, 484; 11, 399 al.—With numerals:capitum Helvetiorum milia CCLXIII.,
souls, Caes. B. G. 1, 29; 4, 15:quot capitum vivunt, totidem studiorum Milia,
Hor. S. 2, 1, 27; id. Ep. 2, 2, 189; cf. id. C. 1, 28, 20 al.; so, in capita, in distribution, to or for each person (cf. in Heb. also, for each head, poll, = for each individual, v. Robinson in h. v.), Liv. 2, 33, 11; 32, 17, 2; 34, 50, 6 al. (cf.:in singulos,
id. 42, 4, 5).—Of. the poll-tax:exactio capitum,
Cic. Fam. 3, 8, 5; so,capite censi, v. censeo.—Of animals,
Verg. A. 3, 391; Col. 6, 5, 4 fin.; 8, 5, 4; 8, 5, 7; 8, 11, 13; Veg. Vet. 1, 18.—Trop.1.Life, and specif.,a.Physical life:b.carum,
Plaut. Capt. 2, 1, 33 sq.; 5, 1, 26:si capitis res siet,
if it is a matter of life and death, id. Trin. 4, 2, 120: capitis periculum adire, to risk one ' s life, Ter. And. 4, 1, 53; id. Hec. 3, 1, 54; cf. id. Phorm. 3, 2, 6 Runnk.:capitis poena,
capital punishment, Caes. B. G. 7, 71:pactum pro capite pretium,
Cic. Off. 3, 29, 107:cum altero certamen honoris et dignitatis est, cum altero capitis et famae,
id. ib. 1, 12, 38:cum dimicatione capitis,
id. Prov. Cons. 9, 23; cf.:suo capite decernere,
id. Att. 10, 9, 2; so Liv. 2, 12, 10; Cic. Fin. 5, 22, 64; Liv. 9, 5, 5:caput offerre pro patriā,
Cic. Sull. 30, 84:patrium tibi crede caput, i. e. patris vitam et salutem,
Ov. M. 8, 94; so,capitis accusare,
to accuse of a capital crime, Nep. Paus. 2 fin.:absolvere,
id. Milt. 7, 6:damnare,
id. Alcib. 4, 5; id. Eum. 5, 1:tergo ac capite puniri,
Liv. 3, 55, 14:caput Jovi sacrum,
id. 3, 55, 7:sacratum,
id. 10, 38, 3 al.; cf. Ov. M. 9, 296.—Civil or political life, acc. to the Roman idea, including the rights of liberty, citizenship, [p. 290] and family (libertatis, civitatis, familiae): its loss or deprivation was called deminutio or minutio capitis, acc. to the foll. jurid. distinction: capitis deminutionis tria genera sunt: maxima, media, minima; tria enim sunt, quae habemus: libertatem, civitatem, familiam. Igitur cum omnia haec amittimus (as by servitude or condemnation to death), maximam esse capitis deminutionem; cum vero amittimus civitatem (as in the interdictio aquae et ignis) libertatem retinemus, mediam esse capitis deminutionem;2. (α).cum et libertas et civitas retinetur, familia tantum mutatur (as by adoption, or, in the case of women, by marriage) minimam esse capitis deminutionem constat,
Dig. 4, 5, 11; cf. Just. Inst. 1, 16, 4; Cic. de Or. 1, 40, 181; 1, 54, 231; id. Tusc. 1, 29, 71; Liv. 3, 55, 14; 22, 60, 15:capitis minor,
Hor. C. 3, 5, 42:servus manumissus capite non minuitur, quia nulnum caput habuit,
Dig. 4, 5, 3, § 1.—Of the deminutio media, Cic. Brut. 36, 136; id. Verr. 2, 2, 40, §§ 98 and 99; id. Quint. 2, 8 al.—Of the deminutio minima, Cic. Top. 4, 18; cf. Gai Inst. 1, 162.—With gen.:(β).scelerum,
an arrant knave, Plaut. Curc. 2, 1, 19; id. Bacch. 4, 7, 31; id. Mil. 2, 6, 14; id. Ps. 1, 5, 31; 4, 5, 3; id. Rud. 4, 4, 54:perjuri,
id. ib. 4, 4, 55:concitandorum Graecorum,
Cic. Fl. 18, 42:consilil,
Liv. 8, 31, 7:conjurationis,
id. 9, 26, 7:caput rei Romanae Camillus,
id. 6, 3, 1; cf.:caput rerum Masinissam fuisse,
id. 28, 35, 12; so id. 26, 40, 13:reipublicae,
Tac. A. 1, 13:nominis Latini,
heads, chiefs, Liv. 1, 52, 4:belli,
id. 45, 7, 3:Suevorum,
chieftribe, Tac. G. 39 fin. al.—The predicate in gen. masc.:capita conjurationis ejus virgis caesi ac securi percussi,
Liv. 10, 1, 3.—With esse and dat.:(γ).ego caput fui argento reperiundo,
Plaut. As. 3, 3, 138; cf.:illic est huic rei caput,
author, contriver, Ter. And. 2, 6, 27; so id. Ad. 4, 2, 29 al.—Absol.:urgerent philosophorum greges, jam ab illo fonte et capite Socrate,
Cic. de Or. 1, 10, 42:corpori valido caput deerat,
guide, leader, Liv. 5, 46, 5:esse aliquod caput (i. e. regem) placebat,
id. 1, 17, 4; cf. id. 1, 23, 4; Hor. S. 2, 5, 74 al.—Of things, head, chief, capital, etc.;thus of cities: Thebas caput fuisse totius Graeciae,
head, first city, Nep. Epam. 10 fin.; so with gen., Liv. 9, 37, 12; 10, 37, 4 Weissenb. ad loc.; 23, 11, 11; 37, 18, 3 (with arx); cf.:pro capite atque arce Italiae, urbe Romanā,
Liv. 22, 32, 5; and with dat.:Romam caput Latio esse,
id. 8, 4, 5; and:brevi caput Italiae omni Capuam fore,
id. 23, 10, 2 Drak. N. cr. —Of other localities:castellum quod caput ejus regionis erat,
the head, principal place, Liv. 21, 33, 11.—Of other things:jus nigrum, quod cenae caput erat,
the principal dish, Cic. Tusc. 5, 34, 98; cf. id. Fin. 2, 8, 25:patrimonii publici,
id. Agr. 1, 7, 21; cf. id. ib. 2, 29, 80; Liv. 6, 14, 10: caput esse artis, decere, the main or principal point, Cic. de Or. 1, 29, 132:caput esse ad beate vivendum securitatem,
id. Lael. 13, 45: ad consilium de re publicā dandum caput est nosse rem publicam;ad dicendum vero probabiliter, nosse mores civitatis,
id. de Or. 2, 82, 337; 1, 19, 87:litterarum,
summary, purport, substance, id. Phil. 2, 31, 77:caput Epicuri,
the fundamental principle, dogma, id. Ac. 2, 32, 101; cf. Quint. 3, 11, 27: rerum, the chief or central point, head, Cic. Brut. 44, 164.—So in writings, a division, section, paragraph, chapter, etc.:a primo capite legis usque ad extremum,
Cic. Agr. 2, 6, 15; cf. id. ib. 2, 10, 26; id. Verr. 2, 1, 46, § 118 Ascon.; id. Fam. 3, 8, 4; Gell. 2, 15, 4 al.; Cic. de Or. 2, 55, 223; id. Fam. 7, 22 med.; Quint. 10, 7, 32:id quod caput est,
Cic. Att. 1, 17, 4; so id. Fam. 3, 7, 4.—Of money, the principal sum, the capital, stock (syn. sors;opp. usurae),
Cic. Verr. 2, 1, 4, § 11; 2, 3, 35, § 80 sq.; id. Att. 15, 26, 4; Liv. 6, 15, 10; 6, 35, 4; Hor. S. 1, 2, 14 al. -
12 kaput
căpŭt ( kăp-căpud), ĭtis ( abl. sing. regularly capite:I.capiti,
Cat. 68, 124; cf. Tib. 1, 1, 72 Huschk., where the MSS., as well as Caes. German. Arat. 213, vary between the two forms), n. [kindr. with Sanscr. kap-āla; Gr. keph-alê; Goth. haubith; Germ. Haupt].The head, of men and animals:b.oscitat in campis caput a cervice revolsum,
Enn. Ann. 462 Vahl.: i lictor, conliga manus, caput obnubito, form. ap. Cic. Rab. Perd. 4, 13; cf. Liv. 1, 26, 6:tun' capite cano amas, homo nequissume?
Plaut. Merc. 2, 2, 34; so,cano capite,
id. As. 5, 2, 84; id. Cas. 3, 1, 4; Tib. 1, 1, 72; Pers. 1, 83 al.; cf. Tib. 1, 10, 43, and:capitis nives,
Hor. C. 4, 13, 12, and Quint. 8, 6, 17 Spald.:raso capite calvus,
Plaut. Am. 1, 1, 306:irraso,
id. Rud. 5, 2, 16:intonsum,
Quint. 12, 10, 47:amputare alicui,
Suet. Galb. 20; Vulg. 1 Par. 10, 9:capite operto,
Cic. Sen. 10, 34, 34:obvoluto,
id. Phil. 2, 31, 77 Klotz:caput aperire,
id. ib.:abscindere cervicibus,
id. ib. 11, 2, 5:demittere,
Caes. B. G. 1, 32; Cat. 87, 8; Verg. A. 9, 437: attollere. Ov. M. 5, 503:extollere,
to become bold, Cic. Planc. 13, 33: efferre, to raise one ' s head, to be eminent, Verg. E. 1, 25 al.—Of animals, Tib. 2, 1, 8; Hor. S. 1, 2, 89; 2, 3, 200; id. Ep. 1, 1, 76 al.—Prov.: supra caput esse, to be over one ' s head, i. e. to be at one ' s very doors, to threaten in consequence of nearness ( = imminere, impendere), Sall. C. 52, 24; Liv. 3, 17, 2; Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6; Tac. H. 4, 69; cf. Kritz ad Sall. l. l.: capita conferre (like our phrase to put heads together, i. e to confer together in secret), Liv. 2, 45, 7:c.ire praecipitem in lutum, per caputque pedesque,
over head and ears, Cat. 17, 9:nec caput nec pedes,
neither beginning nor end, good for nothing, Cic. Fam. 7, 31, 2; cf. Cato ap. Liv. Epit. lib. 50; Plaut. As. 3, 3, 139 sq.—Capita aut navia (al. navim), heads or tails, a play of the Roman youth in which a piece of money is thrown up, to see whether the figure-side (the head of Janus) or the reverse - side (a ship) will fall uppermost, Macr. S. 1, 7; Aur. Vict. Orig. 3; cf. Ov. F. 1, 239; Paul. Nol. Poëm. 38, 73.—d.Poet., the head, as the seat of the understanding:e.aliena negotia Per caput saliunt,
run through the head, Hor. S. 2, 6, 34; so id. ib. 2, 3, 132; id. A. P. 300.—Ad Capita bubula, a place in Rome in the tenth region, where Augustus was born, Suet. Aug. 5.—2.Transf., of inanimate things.a.In gen., the head, top, summit, point, end, extremity (beginning or end):b.ulpici,
Cato, R. R. 71:allii,
Col. 6, 34, 1:porri,
id. 11, 3, 17:papaveris,
Liv. 1, 54, 6; Verg. A. 9, 437:bulborum,
Plin. 19, 5, 30, § 94:caulis,
id. 19, 8, 41, § 140 al.:jecoris (or jecinoris, jocinoris),
Cic. Div. 2, 13, 32; Liv. 8, 9, 1; cf. id. 27, 26, 14; 41, 14, 7; cf. Paul. ex Fest. p. 244 Müll.:extorum,
Ov. M. 15, 795; Luc. 1, 627; Plin. 11, 37, 73, § 189: pontis, tēte de pont, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 4; cf. Front. Arat. 2, 13, 5:tignorum,
Caes. B. C. 2, 9:columnae,
Plin. 34, 3, 7, § 13:molis,
the highest point of the mole, Curt. 4, 2, 23:xysti,
Plin. Ep. 2, 17, 20:porticus,
id. ib. 5, 6, 19 al.—Esp., of rivers,(α).The origin, source, spring ( head):(β).caput aquae illud est, unde aqua nascitur,
Dig. 43, 20, 1, § 8; so Lucr. 5, 270; 6, 636; 6, 729; Tib. 1, 7, 24; Hor. C. 1, 1, 22; id. S. 1, 10, 37; Verg. G. 4, 319; 4, 368; Ov. M. 2, 255; Hirt. B. G. 8, 41; Liv. 1, 51, 9; 2, 38, 1; 37, 18, 6:fontium,
Vitr. 8, 1; Mel. 3, 2, 8; Plin. Ep. 8, 8, 5; 10, 91, 1 al.—(more rare) The mouth, embouchure, Caes. B. G. 4, 10; Liv. 33, 41, 7; Luc. 2, 52; 3, 202.—c.Also of plants, sometimes the root, Cato, R. R. 36; 43; 51:d.vitis,
id. ib. 33, 1; 95, 2; Plin. 17, 22, 35, § 195; Verg. G. 2, 355.—Also, in reference to the vine, vine branches, Col. 3, 10, 1; Cic. Sen. 15, 53.— Poet., also the summit, top of trees, Enn. ap. Gell. 13, 20, and ap. Non. 195, 24; Ov. M. 1, 567; Poët. ap. Quint. 9, 4, 90; Claud. Rapt. Pros. 3, 370. —e.Of mountains, rocks, Verg. A. 4, 249; 6, 360.—f.Of a boil that swells out, Cels. 8, 9;II.hence, facere,
to come to a head, Plin. 22, 25, 76, § 159; 26, 12, 77, § 125; cf.: capita deorum appellabantur fasciculi facti ex verbenis, Paul. ex Fest. p. 64 Müll.—Per meton. (pars pro toto), a man, person, or animal (very freq. in prose and poetry; cf. kara, kephalê,, in the same signif.;III.v. Liddell and Scott and Robinson): pro capite tuo quantum dedit,
Plaut. Most. 1, 3, 54; id. Pers. 1, 1, 37:hoc conruptum'st caput,
id. Ep. 1, 1, 85:siquidem hoc vivet caput, i. e. ego,
id. Ps. 2, 4, 33; so id. Stich. 5, 5, 10; cf. id. Capt. 5, 1, 25:ridiculum caput!
Ter. And. 2, 2, 34:festivum,
id. Ad. 2, 3, 8:lepidum,
id. ib. 5, 9, 9:carum,
Verg. A. 4, 354; Hor. C. 1, 24, 2:liberum,
Cic. Verr. 2, 2, 32, § 79:vilia,
Liv. 25, 6, 9:viliora,
id. 9, 26, 22:vilissima,
id. 24, 5, 13:ignota,
id. 3, 7, 7; cf. id. 2, 5, 6:liberorum servorumque,
id. 29, 29, 3 al. —In imprecations:istic capiti dicito,
Plaut. Rud. 3, 6, 47; cf.:vae capiti tuo,
id. Most. 4, 3, 10; so id. Poen. 3, 3, 32; Ter. Phorm. 3, 2, 6; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 4; Tib. 1, 2, 12; Verg. A. 8, 484; 11, 399 al.—With numerals:capitum Helvetiorum milia CCLXIII.,
souls, Caes. B. G. 1, 29; 4, 15:quot capitum vivunt, totidem studiorum Milia,
Hor. S. 2, 1, 27; id. Ep. 2, 2, 189; cf. id. C. 1, 28, 20 al.; so, in capita, in distribution, to or for each person (cf. in Heb. also, for each head, poll, = for each individual, v. Robinson in h. v.), Liv. 2, 33, 11; 32, 17, 2; 34, 50, 6 al. (cf.:in singulos,
id. 42, 4, 5).—Of. the poll-tax:exactio capitum,
Cic. Fam. 3, 8, 5; so,capite censi, v. censeo.—Of animals,
Verg. A. 3, 391; Col. 6, 5, 4 fin.; 8, 5, 4; 8, 5, 7; 8, 11, 13; Veg. Vet. 1, 18.—Trop.1.Life, and specif.,a.Physical life:b.carum,
Plaut. Capt. 2, 1, 33 sq.; 5, 1, 26:si capitis res siet,
if it is a matter of life and death, id. Trin. 4, 2, 120: capitis periculum adire, to risk one ' s life, Ter. And. 4, 1, 53; id. Hec. 3, 1, 54; cf. id. Phorm. 3, 2, 6 Runnk.:capitis poena,
capital punishment, Caes. B. G. 7, 71:pactum pro capite pretium,
Cic. Off. 3, 29, 107:cum altero certamen honoris et dignitatis est, cum altero capitis et famae,
id. ib. 1, 12, 38:cum dimicatione capitis,
id. Prov. Cons. 9, 23; cf.:suo capite decernere,
id. Att. 10, 9, 2; so Liv. 2, 12, 10; Cic. Fin. 5, 22, 64; Liv. 9, 5, 5:caput offerre pro patriā,
Cic. Sull. 30, 84:patrium tibi crede caput, i. e. patris vitam et salutem,
Ov. M. 8, 94; so,capitis accusare,
to accuse of a capital crime, Nep. Paus. 2 fin.:absolvere,
id. Milt. 7, 6:damnare,
id. Alcib. 4, 5; id. Eum. 5, 1:tergo ac capite puniri,
Liv. 3, 55, 14:caput Jovi sacrum,
id. 3, 55, 7:sacratum,
id. 10, 38, 3 al.; cf. Ov. M. 9, 296.—Civil or political life, acc. to the Roman idea, including the rights of liberty, citizenship, [p. 290] and family (libertatis, civitatis, familiae): its loss or deprivation was called deminutio or minutio capitis, acc. to the foll. jurid. distinction: capitis deminutionis tria genera sunt: maxima, media, minima; tria enim sunt, quae habemus: libertatem, civitatem, familiam. Igitur cum omnia haec amittimus (as by servitude or condemnation to death), maximam esse capitis deminutionem; cum vero amittimus civitatem (as in the interdictio aquae et ignis) libertatem retinemus, mediam esse capitis deminutionem;2. (α).cum et libertas et civitas retinetur, familia tantum mutatur (as by adoption, or, in the case of women, by marriage) minimam esse capitis deminutionem constat,
Dig. 4, 5, 11; cf. Just. Inst. 1, 16, 4; Cic. de Or. 1, 40, 181; 1, 54, 231; id. Tusc. 1, 29, 71; Liv. 3, 55, 14; 22, 60, 15:capitis minor,
Hor. C. 3, 5, 42:servus manumissus capite non minuitur, quia nulnum caput habuit,
Dig. 4, 5, 3, § 1.—Of the deminutio media, Cic. Brut. 36, 136; id. Verr. 2, 2, 40, §§ 98 and 99; id. Quint. 2, 8 al.—Of the deminutio minima, Cic. Top. 4, 18; cf. Gai Inst. 1, 162.—With gen.:(β).scelerum,
an arrant knave, Plaut. Curc. 2, 1, 19; id. Bacch. 4, 7, 31; id. Mil. 2, 6, 14; id. Ps. 1, 5, 31; 4, 5, 3; id. Rud. 4, 4, 54:perjuri,
id. ib. 4, 4, 55:concitandorum Graecorum,
Cic. Fl. 18, 42:consilil,
Liv. 8, 31, 7:conjurationis,
id. 9, 26, 7:caput rei Romanae Camillus,
id. 6, 3, 1; cf.:caput rerum Masinissam fuisse,
id. 28, 35, 12; so id. 26, 40, 13:reipublicae,
Tac. A. 1, 13:nominis Latini,
heads, chiefs, Liv. 1, 52, 4:belli,
id. 45, 7, 3:Suevorum,
chieftribe, Tac. G. 39 fin. al.—The predicate in gen. masc.:capita conjurationis ejus virgis caesi ac securi percussi,
Liv. 10, 1, 3.—With esse and dat.:(γ).ego caput fui argento reperiundo,
Plaut. As. 3, 3, 138; cf.:illic est huic rei caput,
author, contriver, Ter. And. 2, 6, 27; so id. Ad. 4, 2, 29 al.—Absol.:urgerent philosophorum greges, jam ab illo fonte et capite Socrate,
Cic. de Or. 1, 10, 42:corpori valido caput deerat,
guide, leader, Liv. 5, 46, 5:esse aliquod caput (i. e. regem) placebat,
id. 1, 17, 4; cf. id. 1, 23, 4; Hor. S. 2, 5, 74 al.—Of things, head, chief, capital, etc.;thus of cities: Thebas caput fuisse totius Graeciae,
head, first city, Nep. Epam. 10 fin.; so with gen., Liv. 9, 37, 12; 10, 37, 4 Weissenb. ad loc.; 23, 11, 11; 37, 18, 3 (with arx); cf.:pro capite atque arce Italiae, urbe Romanā,
Liv. 22, 32, 5; and with dat.:Romam caput Latio esse,
id. 8, 4, 5; and:brevi caput Italiae omni Capuam fore,
id. 23, 10, 2 Drak. N. cr. —Of other localities:castellum quod caput ejus regionis erat,
the head, principal place, Liv. 21, 33, 11.—Of other things:jus nigrum, quod cenae caput erat,
the principal dish, Cic. Tusc. 5, 34, 98; cf. id. Fin. 2, 8, 25:patrimonii publici,
id. Agr. 1, 7, 21; cf. id. ib. 2, 29, 80; Liv. 6, 14, 10: caput esse artis, decere, the main or principal point, Cic. de Or. 1, 29, 132:caput esse ad beate vivendum securitatem,
id. Lael. 13, 45: ad consilium de re publicā dandum caput est nosse rem publicam;ad dicendum vero probabiliter, nosse mores civitatis,
id. de Or. 2, 82, 337; 1, 19, 87:litterarum,
summary, purport, substance, id. Phil. 2, 31, 77:caput Epicuri,
the fundamental principle, dogma, id. Ac. 2, 32, 101; cf. Quint. 3, 11, 27: rerum, the chief or central point, head, Cic. Brut. 44, 164.—So in writings, a division, section, paragraph, chapter, etc.:a primo capite legis usque ad extremum,
Cic. Agr. 2, 6, 15; cf. id. ib. 2, 10, 26; id. Verr. 2, 1, 46, § 118 Ascon.; id. Fam. 3, 8, 4; Gell. 2, 15, 4 al.; Cic. de Or. 2, 55, 223; id. Fam. 7, 22 med.; Quint. 10, 7, 32:id quod caput est,
Cic. Att. 1, 17, 4; so id. Fam. 3, 7, 4.—Of money, the principal sum, the capital, stock (syn. sors;opp. usurae),
Cic. Verr. 2, 1, 4, § 11; 2, 3, 35, § 80 sq.; id. Att. 15, 26, 4; Liv. 6, 15, 10; 6, 35, 4; Hor. S. 1, 2, 14 al. -
13 status
1.stătus, a, um, v. sisto.2.stătus, ūs, m. [sto and sisto].I.In a corporeal sense.A.Mode or way of standing, of holding one's body (at rest), posture, position, attitude, station, carriage; sing. and plur.: Ps. Statur hic ad hunc modum. Si. Statum vide hominis, Callipho, quasi basilicum, look at the way he stands, Plaut. Ps. 1, 5, 41:B.stat in statu senex ut adoriatur moechum,
in an attitude of attack, ready, id. Mil. 4, 9, 12: concrepuit digitis, laborat;crebro conmutat status,
his posture, id. ib. 2, 2, 51:qui esset status (videre vellem) flabellulum tenere te asinum tantum,
what your attitude was, what figure you cut, in holding the fan, Ter. Eun. 3, 5, 50:in gestu status (oratoris erit) erectus et celsus, rarus incessus,
attitude, Cic. Or. 18, 59:status quidem rectus sit, sed diducti paulum pedes,
Quint. 11, 3, 159:abesse plurimum a saltatore debet orator... non effingere status quosdam, et quidquid dicet ostendere,
id. 11, 3, 89:ut recta sint bracchia, ne indoctae rusticaeve manus, ne status indecorus,
id. 1, 11, 16:stare solitus Socrates dicitur... immobilis, iisdem in vestigiis,
Gell. 2, 1, 2:dumque silens astat, status est vultusque diserti,
Ov. P. 2, 5, 51:statum proeliantis componit,
Petr. 95 fin. —So of the pose of statues: non solum numerum signorum, sed etiam uniuscujusque magnitudinem, figuram, statum litteris definiri vides,
Cic. Verr. 2, 1, 21, § 57:expedit saepe, ut in statuis atque picturis videmus, variari habitus, vultus, status,
Quint. 2, 13, 8:ut illo statu Chabrias sibi statuam fieri voluerit. Ex quo factum est ut postea athletae his statibus in statuis ponendis uterentur,
Nep. Chabr. 1, 3.—And of images in a dream:ubi prima (imago somni) perit, alioque est altera nata inde statu, prior hic gestum mutasse videtur,
Lucr. 4, 772:(opp. motus, incessus) quorum (iratorum) vultus, voces, motus statusque mutantur,
motions and postures, Cic. Off. 1, 29, 102:decorum istud in corporis motu et statu cernitur,
id. ib. 1, 35, 126:habitus oris et vultūs, status, motus,
id. Fin. 3, 17, 56; 5, 17, 47:in quibus si peccetur... motu statuve deformi,
id. ib. 5, 12, 35:eo erant vultu, oratione, omni reliquo motu et statu, ut, etc.,
id. Tusc. 3, 22, 53:status, incessus, sessio, accubatio... teneat illud decorum,
id. Off. 1, 35, 129:in pedibus observentur status et incessus,
the posture and gait, Quint. 11, 3, 124.—Of external appearance, manners, dress, and apparel:C.quoniam formam hujus cepi in me et statum, decet et facta moresque hujus habere me similis item,
Plaut. Am. 1, 1, 111:redegitque se ad pallium et crepidas, atque in tali statu biennio fere permansit,
Suet. Tib. 13.—Size, height, stature of living and inanimate beings (cf. statura;D.post-Aug.): pumilionem, quos natura brevi statu peractos, etc.,
Stat. S. 1, 6, 58: longissimum... aratorem faciemus;mediastenus qualiscunque status potest esse,
Col. 1, 9, 3:in gallinaceis maribus status altior quaeritur,
id. 8, 2, 9; so id. 7, 9, 2; 7, 12 med.:plantae majoris statūs,
Pall. Febr. 25, 20.—A position, place, in the phrase de statu movere, deicere, or statum conturbare, to displace, drive out, eject, expel, throw from a position (esp. of battle and combat):II. A.equestrem procellam excitemus oportet, si turbare ac statu movere (hostes) volumus,
Liv. 30, 18, 14:nihil statu motus, cum projecto prae se clipeo staret, in praesidio urbis moriturum se... respondit,
id. 38, 25: Manlius scutum scuto percussit atque statum Galli conturbavit (cf. the next sentence: atque de loco hominem iterum dejecit), Claud. Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 16.—So, out of the military sphere, in order to avoid an attack:ea vis est... quae, periculo mortis injecto, formidine animum perterritum loco saepe et certo de statu demovet,
Cic. Caecin. 15, 42.— Transf., of mental position, conviction, argument, etc.:saepe adversarios de statu omni dejecimus,
Cic. Or. 37, 129:voluptas quo est major, eo magis mentem e suā sede et statu demovet,
throws the mind off its balance, id. Par. 1, 3, 15.—Similarly: de statu deducere, recedere, from one's position or principles:fecerunt etiam ut me prope de vitae meae statu deducerent, ut ego istum accusarem,
Cic. Verr. 2, 2, 4, § 10:neque de statu nobis nostrae dignitatis est recedendum, neque sine nostris copiis in alterius praesidia veniendum,
id. Att. 1, 20, 2.—So, de statu suo declinare = moveri:neque dubito quin, suspitione aliquā perculsi repentinā, de statu suo declinarint,
i. e. became unsettled, Cic. Clu. 38, 106:qui cum me firmissimis opibus... munire possim, quamvis excipere fortunam malui quam... de meo statu declinare,
than abandon my position, id. Prov. Cons. 17, 41; cf.of the position of heavenly bodies: qui eodem statu caeli et stellarum nati sunt,
aspect, id. Div. 2, 44, 92.Of persons, condition in regard to public rights, political or civil status, any loss of which was a capitis deminutio (v. caput):2.capitis minutio est statūs permutatio,
Gai. Dig. 4, 5, 1; id. Inst. 1, 159; cf. Dig. 4, 5, 11:quo quisque loco nostrum est natus... hunc vitae statum usque ad senectutem obtinere debet,
Cic. Balb. 7, 18:ad quem proscripti confluebant. Quippe nullum habentibus statum quilibet dux erat idoneus,
with regard to the civil death of the proscribed, Vell. 2, 72, 5:illorum salus omnibus accepta fuit... quia tam grati exoptatum libertatis statum recuperaverint,
Val. Max. 5, 26:si statu periclitari litigator videtur,
if his civil status seems in peril, Quint. 6, 1, 36:nec ulla tam familiaris est infelicibus patria quam solitudo et prioris statūs oblivio,
i. e. the status of full citizenship, lost by banishment, Curt. 5, 5, 11:permanent tamen in statu servitutis,
Suet. Gram. 21:vetuit quaeri de cujusquam defunctorum statu,
id. Tit. 8 fin.:multorum excisi status,
Tac. A. 3, 28: qui illegitime concipiuntur, statum sumunt ex eo tempore quo nascuntur, i. e. whether freemen or slaves, etc., Gai. Inst. 1, 89:cum servus manumittitur: eo die enim incipit statum habere,
a civil status, Dig. 4, 5, 4:homo liber qui se vendidit, manumissus non ad suum statum revertitur, sed efficitur libertinae condicionis, i. e. that of an ingenuus,
ib. 1, 5, 21:primo de personarum statu dicemus,
civil status, ib. 1, 5, 2; so Titin. 5:de statu hominum (sometimes status used in the jurists absolutely with reference to freedom and slavery): si status controversiam cui faciat procurator, sive ex servitute in libertatem, etc.,
Dig. 3, 3, 39, § 5; so ib. 3, 3, 33, § 1.—Similarly in the later jurists: status suus = aetas XXV. annorum, years of discretion:cum ad statum suum frater pervenisset,
Dig. 31, 1, 77, § 19.—Condition and position with reference to rank, profession, trade, occupation, social standing, reputation, and character:3.an tibi vis inter istas vorsarier prosedas... quae tibi olant stabulum statumque?
their trade, Plaut. Poen. 1, 2, 59:quod in civitatibus agnationibus familiarum distinguuntur status,
the ranks of the families, Cic. Leg. 1, 7, 23:regum status decemviris donabantur,
the rank of kings was assigned to the decemvirs, id. Agr. 1, 1, 2:cum alii rem ipsam publicam atque hunc bonorum statum odissent,
the social position of the higher classes, id. Sest. 20, 46:non ut aliquid ex pristino statu nostro retineamus,
id. Fam. 4, 4, 1:ecquis umquam tam ex amplo statu concidit?
id. Att. 3, 10, 2:non enim jam quam dignitatem, quos honores, quem vitae statum amiserim cogito,
id. ib. 10, 4, 1:quam (statuam) esse ejusdem status amictus, anulus, imago ipsa declarat,
id. ib. 1, 1, 17:praesidium petebamus ex potentissimi viri benevolentiā ad omnem statum nostrae dignitatis,
id. Q. Fr. 3, 8, 1: noster autem status est hic:apud bonos iidem sumus quos reliquisti, apud sordem, etc.,
id. Att. 1, 16, 11:ego me non putem tueri meum statum ut neque offendam animum cujusquam, nec frangam dignitatem meam?
maintain my character, id. Fam. 9, 16, 6:quos fortuna in amplissimo statu (i. e. regum) collocarat,
Auct. Her. 4, 16, 23:tantam in eodem homine varietatem status,
high and low position in life, ups and downs, Val. Max. 6, 9, 4:cum classiarios quos Nero ex remigibus justos milites fecerat, redire ad pristinum statum cogeret,
Suet. Galb. 12:quaedam circa omnium ordinum statum correxit,
id. Claud. 22:cum redieritis in Graeciam, praestabo ne quis statum suum vestro credat esse meliorem,
social position, Curt. 5, 5, 22:omnis Aristippum decuit color et status et res,
Hor. Ep. 1, 17, 23.—Condition in reference to prosperity, happiness or unhappiness, and health (mostly poet. and post-Aug.):4.at iste non dolendi status non vocatur voluptas,
Cic. Fin. 2, 9, 28:neque hic est Nunc status Aurorae meritos ut poscat honores,
Ov. M. 13, 594:flebilis ut noster status est, ita flebile carmen,
id. Tr. 5, 1, 5:quid enim status hic a funere differt?
id. P. 2, 3, 3:pejor ab admonitu fit status iste boni,
id. ib. 1, 2, 54:his enim quorum felicior in domo status fuerat,
Val. Max. 6, 8, 7:sin nostros status sive proximorum ingenia contemplemur,
id. 6, 9 pr.:caelum contemplare: vix tamen ibi talem statum (i. e. felicitatis deorum) reperias,
id. 7, 1, 1:haec quidem (vox) animi magnifici et prosperi status (fuit),
id. 6, 5, ext. 4:obliti statūs ejus quem beneficio exuistis meo,
Curt. 10, 2, 22:sumus in hoc tuo statu iidem qui florente te fuimus,
i. e. distress, id. 5, 11, 5:res magna et ex beatissimo animi statu profecta,
Sen. Ep. 81, 21: voverat, si sibi incolumis status (of health) permisisset, proditurum se... hydraulam, Suet. Ner. 54. —Condition, circumstances, in gen., of life or of the mind:B.homines hoc uno plurimum a bestiis differunt quod rationem habent, mentemque quae... omnem complectatur vitae consequentis statum,
Cic. Fin. 2, 14, 45:facias me certiorem et simul de toto statu tuo consiliisque omnibus,
id. Fam. 7, 10, 3:tibi declaravi adventus noster qualis fuisset, et quis esset status,
id. Att. 4, 2, 1:quid enim ego laboravi, si... nihil consecutus sum ut in eo statu essem quem neque fortunae temeritas, neque, etc., labefactaret,
id. Par. 2, 17:sed hoc videant ii qui nulla sibi subsidia ad omnes vitae status paraverunt,
id. Fam. 9, 6, 4: atque is quidem qui cuncta composuit constanter in suo manebat statu (transl. of emeinen en tôi heautou kata tropon êthei, Plat. Tim. p. 42, c. Steph.), in his own state, being, Cic. Tim. 13:vitae statum commutatum ferre non potuit,
Nep. Dion, 4, 4:id suis rebus tali in statu saluti fore,
Curt. 5, 1, 5: haec sunt fulmina quae prima accepto patrimonio et in novi hominis aut urbis statu fiunt, in any new condition (when a stroke of lightning was considered an omen), Sen. Q. N. 2, 47.—Rarely of a state:libere hercle hoc quidem. Sed vide statum (i. e. ebrietatis),
Plaut. Ps. 5, 2, 4.—Esp., in augury: fulmen status, a thunderbolt sent to one who is not expecting a sign, as a warning or suggestion, = fulmen monitorium:status est, ubi quietis nec agitantibus quidquam nec cogitantibus fulmen intervenit,
Sen. Q. N. 2, 39, 2.—Of countries, communities, etc., the condition of society, or the state, the public order, public affairs.1.In gen.:2.Siciliam ita vexavit ac perdidit ut ea restitui in antiquum statum nullo modo possit,
Cic. Verr. 1, 4, 12:nunc in eo statu civitas est ut omnes idem de re publicā sensuri esse videantur,
id. Sest. 50, 106:omnem condicionem imperii tui statumque provinciae mihi demonstravit Tratorius,
id. Fam. 12, 23, 1; so id. ib. 13, 68, 1:mihi rei publicae statum per te notum esse voluisti,
id. ib. 3, 11, 4; so,status ipse nostrae civitatis,
id. ib. 5, 16, 2:non erat desperandum fore aliquem tolerabilem statum civitatis,
id. Phil. 13, 1, 2:sane bonum rei publicae genus, sed tamen inclinatum et quasi pronum ad perniciosissimum statum,
id. Rep. 2, 26, 48:aliquo, si non bono, at saltem certo statu civitatis,
id. Fam. 9, 8, 2:ex hoc qui sit status totius rei publicae videre potes,
id. Q. Fr. 1, 2, 5, § 15: ex eodem de toto statu rerum communium [p. 1756] cognosces, id. Fam. 1, 8, 1:tamen illa, quae requiris, suum statum tenent, nec melius, si tu adesses, tenerent,
id. ib. 6, 1, 1:non illi nos de unius municipis fortunis arbitrantur, sed de totius municipii statu, dignitate, etc., sententias esse laturos,
id. Clu. 69, 196:ego vitam omnium civium, statum orbis terrae... redemi,
id. Sull. 11, 33:Ti. Gracchum mediocriter labefactantem statum rei publicae,
id. Cat. 1, 1, 3:eo tum statu res erat ut longe principes haberentur Aedui,
Caes. B. G. 6, 12, 9:cum hoc in statu res esset,
Liv. 26, 5, 1; so id. 32, 11, 1:eam regiam servitutem (civitatis) collatam cum praesenti statu praeclaram libertatem visam,
id. 41, 6, 9:statum quoque civitatis ea victoria firmavit ut jam inde res inter se contrahere auderent,
i. e. commercial prosperity, id. 27, 51:ut deliberare de statu rerum suarum posset,
id. 44, 31:ut taedio praesentium consules duo et status pristinus rerum in desiderium veniant,
id. 3, 37, 3:jam Latio is status erat rerum ut neque bellum neque pacem pati possent,
id. 8, 13, 2:qui se moverit ad sollicitandum statum civitatis,
internal peace, id. 3, 20, 8:omni praesenti statu spem cuique novandi res suas blandiorem esse,
more attractive than any condition of public affairs, id. 35, 17:tranquillitatis status,
Val. Max. 7, 2, 1:in sollicito civitatis statu,
Quint. 6, 1, 16:principes regesque et quocumque alio nomine sunt tutores status publici,
guardians of public order, Sen. Clem. 1, 4, 3: curis omnium ad formandum publicum statum a tam sollemni munere aversis, Curt, 10, 10, 9; so,ad formandum rerum praesentium statum,
Just. 9, 5, 1:populo jam praesenti statu laeto,
Suet. Caes. 50:ad componendum Orientis statum,
id. Calig. 1:deploravit temporum statum,
id. Galb. 10:ad explorandum statum Galliarum,
id. Caes. 24:delegatus pacandae Germaniae status,
id. Tib. 16: et omnia habet rerum status iste mearum ( poet., = reipublicae meae), Ov. M. 7, 509.—Esp., of the political sentiments of the citizens:3.a Maronitis certiora de statu civitatium scituros,
Liv. 39, 27:ad visendum statum regionis ejus,
id. 42, 17, 1:suas quoque in eodem statu mansuras res esse,
id. 42, 29, 9:cum hic status in Boeotiā esset,
id. 42, 56, 8.—Of the constitution, institutions, form of government, etc.:4.Scipionem rogemus ut explicet quem existimet esse optimum statum civitatis,
Cic. Rep. 1, 20, 33; 1, 21, 34; 1, 46, 70;1, 47, 71: ob hanc causam praestare nostrae civitatis statum ceteris civitatibus,
id. ib. 2, 1, 2:itaque cum patres rerum potirentur, numquam constitisse statum civitatis,
the form of the government had never been permanent, id. ib. 1, 32, 49:in hoc statu rei publicae (decemvirali), quem dixi non posse esse diuturnum,
id. ib. 2, 37, 62:providete ne rei publicae status commutetur,
id. Har. Resp. 27, 60:eademque oritur etiam ex illo saepe optimatium praeclaro statu,
aristocratic form of government, id. Rep. 1, 44, 68:ut totum statum civitatis in hoc uno judicio positam esse putetis,
id. Fl. 1, 3:ut rei publicae statum convulsuri viderentur,
id. Pis. 2, 4:pro meā salute, pro vestrā auctoritate, pro statu civitatis nullum vitae discrimen vitandum umquam putavit,
id. Red. in Sen. 8, 20:cum hoc coire ausus es, ut consularem dignitatem, ut rei publicae statum... addiceres?
id. ib. 7, 16:omnia quae sunt in imperio et in statu civitatis ab iis defendi putantur,
id. Mur. 11, 24:intelleges (te habere) nihil quod aut hoc aut aliquo rei publicae statu timeas,
id. Fam. 6, 2, 3:quod ad statum Macedoniae pertinebat,
Liv. 45, 32, 2:ex commutatione statūs publici,
Vell. 2, 35, 4:haec oblivio concussum et labentem civitatis statum in pristinum habitum revocavit,
Val. Max. 4, 1, ext. 4:Gracchi civitatis statum conati erant convellere,
id. 6, 3, 1 fin.:Cicero ita legibus Sullae cohaerere statum civitatis affirmat ut his solutis stare ipsa non possit,
Quint. 11, 1, 85:qui eloquentiā turbaverant civitatium status vel everterant,
id. 2, 16, 4:id biduum quod de mutando reipublicae statu haesitatum erat,
Suet. Claud. 11:nec dissimulasse unquam pristinum se reipublicae statum restituturum,
id. ib. 1:conversus hieme ad ordinandum reipublicae statum, fastos correxit, etc.,
id. Caes. 40:tu civitatem quis deceat status Curas,
what institutions, Hor. C. 3, 29, 25.—Hence,Existence of the republic:C.quae lex ad imperium, ad majestatem, ad statum patriae, ad salutem omnium pertinet,
Cic. Cael. 29, 70 (= eo, ut stet patria, the country's existence):si enim status erit aliquis civitatis, quicunque erit,
id. Fam. 4, 14, 4: status enim rei publicae maxime judicatis rebus continetur, the existence of the republic depends on the decisions of the courts, i. e. their sacredness, id. Sull. 22, 63. —In nature, state, condition, etc.:D. 1.incolumitatis ac salutis omnium causā videmus hunc statum esse hujus totius mundi atque naturae,
Cic. Or. 3, 45, 178:ex alio alius status (i. e. mundi) excipere omnia debet,
Lucr. 5, 829:ex alio terram status excipit alter,
id. 5, 835:est etiam quoque pacatus status aëris ille,
id. 3, 292:non expectato solis ortu, ex quo statum caeli notare gubernatores possent,
Liv. 37, 12, 11:idem (mare) alio caeli statu recipit in se fretum,
Curt. 6, 4, 19:incertus status caeli,
Col. 11, 2:pluvius caeli status,
id. 2, 10:mitior caeli status,
Sen. Oedip. 1054.—In gen.:2.atque hoc loquor de tribus his generibus rerum publicarum non perturbatis atque permixtis, sed suum statum tenentibus,
preserving their essential features, Cic. Rep. 1, 28, 44.—Hence,Esp. in rhet. jurisp.(α).The answer to the action (acc. to Cic., because the defence: primum insistit in eo = the Gr. stasis):(β).refutatio accusationis appellatur Latine status, in quo primum insistit quasi ad repugnandum congressa defensio,
Cic. Top. 25, 93; so,statu (sic enim appellamus controversiarum genera),
id. Tusc. 3, 33, 79:statum quidam dixerunt primam causarum conflictionem,
Quint. 3, 6, 4; cf. Cic. Part. Or. 29, 102.—The main question, the essential point:E.quod nos statum id quidam constitutionem vocant, alii quaestionem, alii quod ex quaestione appareat, Theodorus caput, ad quod referantur omnia,
Quint. 3, 6, 2:non est status prima conflictio, sed quod ex primā conflictione nascitur, id est genus quaestionis,
the kind, nature of the question, id. 3, 6, 5; cf. the whole chapter.—In gram., the mood of the verb, instead of modus, because it distinguishes the conceptions of the speaker:► For statu liber, v.et tempora et status,
tenses and moods, Quint. 9, 3, 11:fiunt soloecismi per modos, sive cui status eos dici placet,
id. 1, 5, 41.statuliber.
См. также в других словарях:
Citizenship Clause — United States of America This article is part of the series: United States Constitution Original text of the Constitution Preamble Articles of the Constitution I · … Wikipedia
Citizenship in the United States — United States citizenship confers the right to acquire a U.S. passport.[1] Citizenship in the United States is a status given to individuals that entails specific rights, duties, privileges, and benefits between the United States and the… … Wikipedia
Citizenship of the European Union — … Wikipedia
citizenship — /sit euh zeuhn ship , seuhn /, n. 1. the state of being vested with the rights, privileges, and duties of a citizen. 2. the character of an individual viewed as a member of society; behavior in terms of the duties, obligations, and functions of a … Universalium
Multiple citizenship — Legal status of persons Concepts Citizenship Immigration Illegal immigration Nationality Naturalization Leave to Remain Statelessness Designations … Wikipedia
History of Haitian Nationality and Citizenship — The Republic of Haiti is located on the island Hispaniola in the Caribbean. Haiti gained its independence from France in the first successful slave rebellion in the Americas, and their identification as conquerors of a racially repressed society… … Wikipedia
Belarusian citizenship — is membership in the political community of the Republic of Belarus. Belarusian citizens hold citizenship in the Union State of Russia and Belarus. Belarusian citizenship is acquired and terminated in accordance with the Citizenship Act of the… … Wikipedia
Native American civil rights — are the civil rights of Native Americans in the United States. Although indigenous to the Americas, American Indians became one of many minorities and the movement for American Indian civil rights began almost as soon as Europeans started to… … Wikipedia
Human rights in the Democratic Republic of the Congo — In all areas of the Democratic Republic of the Congo, the human rights record remained poor, and numerous serious abuses were committed. Unlawful killings, disappearances, torture, rape, and arbitrary arrest and detention by security forces… … Wikipedia
A Vindication of the Rights of Men — A Vindication of the Rights of Men, in a Letter to the Right Honourable Edmund Burke; Occasioned by His Reflections on the Revolution in France (1790) is a political pamphlet, written by the eighteenth century British feminist Mary Wollstonecraft … Wikipedia
Legal rights of women in history — The Legal rights of women refers to the social and human rights of women. One of the first women s rights declarations was the Declaration of Sentiments . [cite web |url= http://ecssba.rutgers.edu/docs/seneca.html |title= Declaration of… … Wikipedia